Vereniging Beethovenstraat/Parnassusweg
                      Henriette Bosmansstraat 53, 1077 XG  Amsterdam
                              Postbank 4459928 / www.irenebuurt.nl
                                                                      
       
Aan de Gemeenteraad van Amsterdam
p/a de directeur van de Dienst Ruimtelijke Ordening
Postbus 2758
1000 CT     Amsterdam

Betreft: Visie Zuidas 2007
             
Datum: 26 mei 2008

Geachte dames en heren,

Hierbij geven wij u onze inspraakreactie op het concept van oktober 2007 van de Visie Zuidas 2007, inclusief de in Bijlage 5 bij de desbetreffende Raadsvoordracht aangegeven Errata.

Inleiding

In het onderstaande gaan wij allereerst in op de onbevredigende procedure rond de Visie, de onduidelijke status van dit stuk en het gebrek aan vertrouwen onzerzijds dat de Zuidas onderneming voldoende rekening zal houden met de bewoners van de omliggende wijken.
In het tweede deel van onze reactie gaan wij in op de inhoud van de Visie.
Tot slot formuleren wij een tweetal concrete verzoeken aan de gemeenteraad.
Deze betreffen de Irenegracht en de Strawinskylaan.

Procedure

Wij maken bezwaar tegen de ongeloofwaardige inspraakprocedure.
Op een veel te laat moment is bedacht dat er voor het vaststellen van de Visie nog een formele inspraakprocedure nodig was. Deze is nu vastgesteld met een sluitingstermijn die één dag vóór de bespreking in de gemeenteraadscommissie ligt.
Dat geeft weinig vertrouwen dat er nog serieus gekeken zal worden naar de inspraakreacties.

Volgens het proefschrift van Stan Majoor is het een bewuste keuze om de maatschappelijke consultatie en inspraak in deze tot een minimum te beperken.
Welnu, dat is dan gelukt.
Wij willen geïnformeerd worden hoe en door wie dit besluit tot inperking van de maatschappelijke inspraak werd genomen.

Het lijkt een chronisch gebeuren te zijn om de stukken van Zuidas niet of uiterst moeizaam openbaar en beschikbaar te maken voor het algemeen publiek. Onze vereniging heeft dit feit meerdere malen aan de orde gesteld, maar helaas tevergeefs.
Daarmee is duidelijk dat er niet gestreefd wordt naar maatschappelijk draagvlak.

Status

De Visie wordt gepresenteerd als document waarin gemeente, rijk en private partijen overeenkomen wat de inhoudelijke ambities en doelstellingen zijn voor de op te richten onderneming Zuidas Amsterdam.
“Harde” afspraken worden echter alleen meegegeven in het Programma van Eisen Stedenbouwkundige Ontwikkeling. Wij maken bezwaar dat dit stuk niet voor inspraak voorgelegd is. En essentiële wijzigingen in het PvE worden als errata gepresenteerd. Dat is ons inziens bedrieglijk en maakt de status van de Visie ongewis.

In het recente advies van de Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling pleit de raad voor een bestemmingplan voor het gebied als geheel.
Het Bewonersplatform Zuidas bepleitte in 1999 hetzelfde. Ook wij pleitten hiervoor.
De gemeente wil daar kennelijk niet aan, al dan niet op voorspraak van de Zuidas onderneming i.o.

Telkenmale worden er aan private investeerders en/of beoogde huurders toezeggingen gedaan, waarbij het verlenen van een (bouw)vergunning en het achteraf vaststellen van een bestemmingsplan niet meer dan ‘afstempeltrajecten’ zijn.
Onder de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening zal er sprake zijn van projectbesluiten waarbij de bevoegdheid bij B&W ligt, tenzij de gemeenteraad deze terugvraagt.
Wij adviseren dat de raad dit vanaf de invoeringsdatum goed in het oog houdt.

Vertrouwen

Gegeven de beschreven staande praktijk hebben wij er weinig vertrouwen in dat de Zuidas onderneming zich iets gelegen zal laten liggen aan het feit dat formele bevoegdheden bij de gemeente blijven. Sterker nog, de gemeente zal permanent onder druk gezet worden of zelfs met compensatie-eisen bedreigd als één en ander niet snel genoeg gaat. De klant is immers koning bij een onderneming. De gemeente wordt hierdoor blootgesteld aan niet voorspelbare risico’s en de omliggende woonbuurten worden opgezadeld met een ongewisse toekomst. Ook hiertegen maken wij bezwaar.

Inhoud

In de inleiding van de Visie wordt gesteld dat de Zuidas ligt tussen twee zeer geliefde woonwijken. Op de aansluiting met deze woonwijken wordt evenwel nauwelijks ingegaan.
In het navolgende reageren wij vooral vanuit de optiek van onze direct naast de Zuidas gelegen woonbuurt. Het Zuidas rendement moet grotendeels uit de ontwikkeling van de flanken komen, met alle mogelijke gevolgen voor de bewoners aldaar. Er zijn onvoldoende garanties dat de bewoners afdoende bescherming krijgen.

Visie, ambitie en verlangen
De ambitie dat alles duurzaam en van hoge kwaliteit moet zijn onderschrijven wij uiteraard.
Maar wij hebben veel twijfels of de ambitie ook waargemaakt kan worden.
Een minimum verlanglijst zoals in het Programma van Eisen Stedelijke Ontwikkeling aangegeven vinden wij een te magere basis.

Kwaliteit en realiteit
Vastgestelde reclameregels worden niet gevolgd. Zal dit met een Beeldkwaliteitsplan beter gaan? De openbare ruimte wordt onvoldoende onderhouden, dure verlichting faalt.
Realiteit is dat de kwaliteit veel te wensen overlaat.
 “Rekening houden met de overwegend lage bebouwing van de aangrenzende buurten” door er zestig meter hoge torens en een 30 meter hoge Eiger Nordwand naast te plannen? Dat is geen kwalitatief, maar kwantitatief denken.

1,2,3, veel
Onbegrijpelijk gegoochel met de cijfers, waarbij via de Errata 1 miljoen m² van 2 miljoen m² bebouwing kan verdwijnen, ruimte voor 2,5 miljoen m² ontstaat en dit opgeteld geen 3,5 miljoen maar 4.282.180 m² geeft, maakt ons inziens de opdracht aan de onderneming onacceptabel.
Dit zijn toch geen afrondingsverschillen meer, maar groteske onduidelijkheden.
Terreinen met bestaande bebouwing “speelruimte” noemen is ons inziens ongepast. Een dergelijke kwalificatie bagatelliseert het grote belang voor de aanliggende woonwijken.
Voor de omringende woonwijken zijn juist de gevolgen van de immense volumina het meest bedreigend. Temeer daar de NV alleen geld kan verdienen met m²’s. En daar krijgt de gemeente dan een bonus van als er méér gebouwd wordt. Dat is geen garantie voor kwaliteit, maar een pervers uitgangspunt.

Verkeerd verkeer
De verkeersstudies zijn wederom niet beschikbaar. Die zouden de basis moeten zijn van de netwerken, circulatie- en parkeerplannen. Geen parkeeroverlast in onze buurt, maar ook geen sluipverkeer. En wij willen veilige fiets- en voetgangersroutes in en om onze buurt.

Mooie plaatjes en plinten
Wij geloven niet dat een plintenparadijs zal ontstaan. De sturingsmechanismen ontbreken en het klimaat werkt niet mee. Er waait hier overwegend een zuidwesten wind. De aanwezige hoogbouw geeft al veel windhinder. De kruising Mahlerlaan/Beethovenstraat vraagt veelal om acrobatische toeren van fietsers en voetgangers. De Claude Debussylaan is geen laan, maar een tochtige donkere onaangename steeg. Smalle straten tussen nog veel meer hoogbouw en dan alleen winkels en voorzieningen met gordijnen in de plint?
Een station met alleen stationsgebonden voorzieningen en the rich en famous per auto naar een kronkelstraatje in Ravel? Wij betwijfelen of dat bij elkaar een aantrekkelijk hoogwaardig stedelijk centrum wordt.

Straten en verbindingen
Al jaren wordt uitgegaan van het dokmodel, terwijl nog immer onzeker is of dit er wel komt. In de tussentijd wordt veel te weinig aandacht besteed aan het hier en nu.
Zie hoe het raamwerk van straten er nu bij ligt. De bouwwerkzaamheden zorgen voor permanent losliggende tegels, fladderende afzettingen, kuilen in de rijweg, kapotte verlichting, privé vuilnisbelten, opgebroken fietspaden, afgesloten toegangswegen van de woonbuurten, neergesmeten zand en puin en onduidelijk aangegeven omwegen, versierd met zwerfvuil.
In het nieuwe raamwerk komen er voor fietsers en voetgangers veel kruisingen bij. Dit kan ook anders. De hooggelegen infrastructuur vormt, anders dan de Visie stelt, op het maaiveld juist geen barrière.

Bouw- en werkterreinen
Wij willen graag garanties dat de flanken, en daarmee de aanliggende woonbuurten, niet zullen worden gebruikt als bouw- en werkterrein.

Station
Het merendeel van de fietsers naar het station komt uit het noorden en kan nu het station goed bereiken. De drukte neemt echter met de dag toe. Spreiding van de stromen en stallingen is gewenst. Het station dient meerdere ingangen te krijgen, oost, west, noord en zuid.

Concrete verzoeken aan de gemeenteraad:

Waterberging
Wij willen de Irenegracht graag als zodanig benoemd terug in het Programma van Eisen Stedenbouwkundige Ontwikkeling en dit als een volwaardige gracht met een vastgelegde minimale breedte van 15 meter.
Het gaat om de eisen 161 en 700 voor de waterstructuur, pagina 8 PvE S.O.

Strawinskylaan
Op verschillende plaatsen in de Visie wordt betoogd dat om (drog-)redenen de Strawinskylaan verlaagd zou moeten worden.
Wij verzoeken de gemeenteraad deze passages uit de Visie te schrappen.
Dit omdat de functies die de Strawinskylaan nu vervult ons inziens behouden dienen te blijven. Eventuele aanpassingen dienen besproken te worden als deel van een plan voor het hele gebied. Urgentie als “stap 1” is niet aan de orde nu tramlijn 5 er net bovenop is gelegd.
Het gaat om pagina 37 begin § 4.2,  pagina 57  § 5.4,  pagina 79 tekst midden bij fase 2, pagina 94 Actiekaart, pagina 95  § 8.2, stap 1).

Met vriendelijke groet,

 

J.E. Shaya,                                                 J.D.M. Meurs,
voorzitter                                                   secretaris